Thông điệp ngày Sở hữu trí tuệ thế giới năm 2021 của WIPO chính là: “Sở hữu trí tuệ & Doanh nghiệp vừa và nhỏ: Mang ý tưởng của bạn đến với thị trường.” Với thông điệp này, WIPO muốn cả thế giới tập trung vào sự phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ thông qua việc tận dụng quyền sở hữu trí tuệ. WIPO đưa ra thông điệp này chính là bởi vì trong những năm qua, các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam, vẫn còn tình trạng thờ ơ với tầm quan trọng của tài sản trí tuệ.
Vào năm 2019, Sở KH&CN TPHCM đã thực hiện một cuộc khảo sát với gần 4.000 doanh nghiệp ở TPHCM và cho ra kết quả rằng vào thời điểm đó, chỉ có 1,63% số doanh nghiệp nhận được sự đào tạo, tập huấn hoặc chuyên trách về tài sản trí tuệ. Ngoài ra, khảo sát cũng cho thấy rằng chỉ có 2,25% doanh nghiệp có ban hành các quy định nội bộ, quy chế quản lý về tài sản trí tuệ.
Tại Diễn đàn “Doanh nghiệp vừa và nhỏ với sở hữu trí tuệ” do Cục Sở hữu trí tuệ phối hợp với Trường Đại học Công nghiệp TPHCM tổ chức ngày 17/4 tại TPHCM, ông Vũ Hưng Sơn – Trưởng phòng quản lý KH&CN, Sở KH&CN TPHCM đã mang thống kê trên ra để bình luận về tầm quan trọng của sở hữu trí tuệ đối với doanh nghiệp hiện nay. Sự kiện này nằm trong khuôn khổ các hoạt động kỷ niệm Ngày Sở hữu trí tuệ thế giới 26/4 năm 2021.
Cũng theo khảo sát của Sở KH&CN TPHCM, chỉ có 0,66% số doanh nghiệp hạch toán các tài sản trí tuệ vào giá trị tài sản cố định vô hình trên bảng cân đối kế toán. Theo ông Sơn, điều này chứng tỏ rằng các doanh nghiệp hiện nay, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn chưa thật sự để tâm đến tầm quan trọng của tài sản trí tuệ, họ vẫn chưa nhận thức đủ về vai trò của sở hữu trí tuệ trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình.
Tại sao tình trạng này vẫn xảy ra?
Nhiều doanh nghiệp cho rằng đơn giản chỉ vì họ là doanh nghiệp vừa và nhỏ nên hiện tại, họ vẫn chưa cần có bộ phận chuyên trách về sở hữu trí tuệ. Hoặc họ hoàn toàn không nghĩ đến khía cạnh này, mặc định cho rằng bộ phận chuyên về sở hữu trí tuệ thuộc về bộ phận văn phòng, hành chính hay pháp chế. Xu hướng chung của hầu hết các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp mới thành lập hiện nay vẫn chỉ là quan tâm đến việc đăng ký nhãn hiệu, tên hay logo doanh nghiệp. Họ vẫn chưa biết cách nhận diện và quản trị tài sản trí tuệ của họ.
Tuy nhiên, họ lại không biết rằng sở hữu trí tuệ có vai trò rất lớn đối với sự phát triển của doanh nghiệp. Theo bà Đoàn Thiều Trang – Trung tâm Nghiên cứu, Đào tạo và Hỗ trợ, Tư vấn Cục Sở hữu trí tuệ, sở hữu trí tuệ là một tài sản kinh doanh cốt lõi trong nền kinh tế tri thức. Nó có thể giúp doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh, thị trường, hỗ trợ giải quyết tranh chấp thương mại,… Thực hiện việc xác lập quyền hoặc bảo hộ tốt các tài sản trí tuệ sẽ thúc đẩy chuyển giao công nghệ các đối tượng đã được bảo hộ. Đồng thời, có một bộ phận chuyên chế về tài sản trí tuệ sẽ giúp các doanh nghiệp kiểm soát, nắm giữ các tài sản quan trọng, bảo vệ doanh nghiệp trước các đối thủ cạnh tranh.
Bà Đoàn Thiều Trang cho biết: Doanh nghiệp cần quản trị tài sản trí tuệ từ khi nó mới được hình thành và đặc biệt là trong quá trình thương mại hóa. Đồng thời, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ và khai thác hợp lí sẽ khiến tài sản trí tuệ trở thành công cụ thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ, mang lại giá trị kinh tế cho doanh nghiệp. Những doanh nghiệp vừa và nhỏ còn khó khăn về tiềm lực tài chính, nhân lực,.. thì có thể khai thác tài sản trí tuệ của những doanh nghiệp lớn như li – xăng, chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ,…
