Ngày nay, ly hôn không còn là vấn đề xa lạ với cuộc sống con người. Ly hôn để giải thoát cho đôi bên đi tìm hạnh phúc mới khi không tìm được mục đích chung. Trên thực tế, vấn đề ly hôn đơn phương thường khó giải quyết do một bên không thuận tình ly hôn; hoặc các bên có tranh chấp trong quá trình ly hôn. Bài viết của Luật Hải Việt sẽ giúp độc giả giải đáp thắc mắc về thủ tục ly hôn đơn phương. 

Thủ tục ly hôn đơn phương

1. Hồ sơ ly hôn đơn phương gồm các giấy tờ:

• Đơn xin ly hôn đơn phương 
• Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn bản chính.
• Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân / Hộ chiếu của vợ, chồng.
• Sổ hộ khẩu của vợ chồng
• Giấy khai sinh của con (nếu có con chung).
• Giấy tờ liên quan chứng minh tài sản trong trường hợp có tranh chấp về tài sản.

Ngoài các giấy tờ trên thì ly hôn đơn phương thuộc một số trường hợp đặc biệt: ly hôn đơn phương giành quyền nuôi con; ly hôn đơn phương vắng mặt; ly hôn đơn phương chia tài sản;… thì mang đi để nộp cho Tòa.

Nộp hồ sơ đơn phương ly hôn

• Nộp trực tiếp tại Tòa án;
• Gửi đến Tòa án theo đường dịch vụ bưu chính;
• Gửi trực tuyến bằng hình thức điện tử qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án;  

Quy trình giải quyết ly hôn đơn phương bao gồm:

Ly hôn đơn phương được giải quyết theo thủ tục tranh tụng như các vụ kiện dân sự thông thường tại Tòa án nên thời điểm chấm dứt mối quan hệ vợ chồng là thời điểm bản án giải quyết vụ án ly hôn có hiệu lực pháp luật. Do đó:

• Trường hợp việc chia tài sản chung cần thẩm định giá tài sản thì thời gian thực hiện được tính thêm thời gian lập hội đồng thẩm định giá.
• Trường hợp một bên vắng mặt thì cần thời gian để tòa án sắp xếp tổ chức lại phiên tòa.
• Trường hợp lý do xin ly hôn được bị đơn chứng minh là không đúng thì cần thời gian để hai bên bảo vệ quan điểm của mình trước khi tòa án đưa vụ việc ra xét xử.

Đưa vụ án ra xét xử (nếu có một bên không đồng ý ly hôn hoặc có tranh chấp về con, tài sản).

• Trong thời hạn 5 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự, tòa án phải gửi quyết định đó cho các đương sự.
• Trong thời hạn 1 tháng kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử tòa án phải mở phiên tòa. Sau 15 ngày, kể từ ngày xét xử, nếu không có kháng cáo, kháng nghị, án sẽ có hiệu lực thi hành.

Thụ lý giải quyết ly hôn theo quy định chung

Tòa án tiến hành giải quyết vụ án theo thủ tục chung và ra Bản án hoặc Quyết định giải quyết vụ án.

Một số trường hợp không được ly hôn đơn phương

Khoản 3 Điều 51 Luật Hôn nhân Gia đình quy định người chồng không có quyền ly hôn khi vợ đang manh thai, sinh con hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi. Việc hạn chế quyền yêu cầu xin ly hôn chỉ áp dụng với người chồng. Không phân biệt con đẻ hay con nuôi và người vợ không bị hạn chế số lần mang thai và sinh con.

Điều 56 Luật này cũng quy định các trường hợp sau không được ly hôn:

• Không có căn cứ về việc vợ hoặc chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng
• Có căn cứ về vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình. Hoạc vi phạm quyền, nghĩa vụ làm hôn nhân thêm trầm trọng; không đạt được mục đích chung sống.
• Vợ hoặc chồng dù đã mất tích nhưng chưa bị Tòa tuyên bố là mất tích thì không được ly hôn 
• Khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không nhận thức, làm chủ hành vi thì Tòa án không giải quyết ly hôn rơi vào một trong hai trường hợp sau:
• Người yêu cầu ly hôn không phải là cha, mẹ, người thân thích khác của người bị bệnh;
• Không có căn cứ về việc chồng, vợ có hành vi bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của người bị bệnh; 

Làm thế nào để giành quyền nuôi con khi đơn phương ly hôn?

Chia tài sản chung vợ chồng khi ly hôn đơn phương

Trường hợp áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định để chia tài sản của vợ chồng khi ly hôn thì tài sản chung của vợ chồng về nguyên tắc được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây để xác định tỷ lệ tài sản mà vợ chồng được chia:

“Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng” là lỗi của vợ hoặc chồng vi phạm quyền, nghĩa vụ về nhân thân, tài sản của vợ chồng dẫn đến ly hôn.