Giá trị SHTT trong doanh nghiệp (giá trị sở hữu trí tuệ) không chỉ giới hạn ở việc bảo vệ quyền và tài sản của doanh nghiệp mà còn đóng góp tích cực vào tăng trưởng, phát triển bền vững và thành công dài hạn của doanh nghiệp. Việc tìm hiểu và tận dụng đúng cách giá trị này góp phần phát triển doanh nghiệp nhanh hơn. Để tìm hiểu rõ hơn, mời bạn đọc cùng tham khảo bài viết sau.

Khái niệm về quyền sở hữu trí tuệ

Điều 34 Luật Doanh nghiệp 2020 có nhắc đến quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) như một loại tài sản được góp vốn. Vậy quyền SHTT là gì?

Giá trị SHTT trong doanh nghiệp hay giá trị quyền SHTT là yếu tố quan trọng xong việc xác định góp vốn.

Quyền SHTT là quyền pháp lý mà người sáng tạo/ chủ sở hữu được phép sử dụng sản phẩm sáng tạo vào mục đích kinh doanh. Đồng thời họ cũng có quyền kiểm soát việc sao chép, phân phối tác phẩm của mình. Hoạt động SHTT luôn được khuyến khích trong xã hội.

Quyền sở hữu trí tuệ bao gồm những quyền sở hữu với sản phẩm liên quan đến sự sáng tạo của trí tuệ, tinh thần. Ví dụ như, trong lĩnh vực văn học có tác phẩm văn học, nghệ thuật. Về khoa học, có những tác phẩm khoa học, sáng chế. Về thiết kế, có kiểu sáng công nghiệp, thiết kế tĩnh mạch. Trong lĩnh vực kinh doanh, có tên thương mại, bí mật kinh doanh, v.v.

>> Xem thêm: Các phương pháp xác định giá trị nhãn hiệu thương mại

Các loại tài sản SHTT được góp vốn vào doanh nghiệp

Trước hết, quyền SHTT hoàn toàn có thể được góp vốn vào doanh nghiệp. Theo Điều 34 Luật Doanh nghiệp 2020, các loại tài sản được góp vốn  doanh nghiệp: 

• Đồng Việt Nam,
• Ngoại tệ tự do chuyển đổi,
• Vàng,
• Quyền sử dụng đất,
• Quyền sở hữu trí tuệ, công nghệ, bí quyết kỹ thuật,
• Tài sản khác có thể định giá được bằng Đồng Việt Nam.

Điều luật có quy định quyền sở hữu trí tuệ, cho nên việc góp vốn SHTT hoàn được được pháp luật Việt Nam cho phép. Chỉ những có nhân, tổ chức sở hữu quyền SHTT mới có quyền góp vốn loại tài sản này.

Hiện nay, theo thực tiễn và các quy định pháp luật, quyền sở hữu trí tuệ bao gồm: 

Thứ nhất, quyền sở hữu các sáng chế:

• Quyền sở hữu sáng chế là chỉ quyền độc quyền chủ sở hữu được hưởng. Cho phép họ sử dụng và kiểm soát sáng chế mình tạo ra. 
• Sáng chế có thể là giải pháp hữu ích. Đặc biệt thấy trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, và công nghiệp 
• Chỉ có chủ sở hữu mới có quyền chuyển giao/ góp vốn

Thứ hai là nhãn hiệu

• Nhãn hiệu có thể được sử dụng để góp vốn vào doanh nghiệp.
• Thông qua một quá trình gọi là “cổ phần hóa nhãn hiệu”. Điều này cho phép doanh nghiệp sử dụng giá trị nhãn hiệu làm tài sản đảm bảo.
• Cổ phần hóa nhãn hiệu có thể được thực hiện qua: Chuyển nhượng cổ phần nhãn hiệu; Khai thác giá trị nhãn hiệu; v.v

Thứ ba là bản quyền. Hay còn được gọi là quyền tác giả

• Tác giả sẽ có được xác lập quyền ngay khi tác phẩm được ra được
• Tác giả có thể uỷ quyền cho người khác thực hiện quyền và nghĩa vụ hộ mình
• Có thể góp vốn cho doanh nghiệp như sau:

+ Tác giả có thể cấp phép sử dụng tác phẩm cho doanh nghiệp 

+ Tác giả chuyển nhượng một phần/ toàn bộ quyền sở hữu cho doanh nghiệp 

+ Có thể được thoả thuận sử dụng quyền tác giả trong một khoản thời gian nhất định

Thứ tư là quyền liên quan đến trí tuệ:

• Quyền liên quan khác: Quyền Sở Hữu Trí Tuệ Dinh Dưỡng.v.v.
• Bí mật kinh doanh hay còn được gọi là bí quyết kỹ thuật cũng được coi là loại quyền SHTT.

Định giá tài sản SHTT trong doanh nghiệp

Định giác tài sản SHTT trong doanh nghiệp là một bước vô cùng quan trọng. Từ đó, mới có thể xác lập được quyền lợi liên quan cho từng thành viên chính xác nhất. 

Sau đây là một số điểm cần lưu ý khi định giá tài sản SHTT trong doanh nghiệp:

Theo điều 36 Luật Doanh nghiệp 2020, tài sản góp vốn là quyền SHTT cần:

Được định giá theo giá trị theo luật Việt Nam quy định

• Quyền SHTT cần được các thành viên, cổ đông sáng lập thẩm định giá. Có thể nhờ đến  tổ chức thẩm định giá định giá. Giá trị được quy đổi sang Đồng Việt Nam.
• Cần được định giá theo nguyên tắc đồng thuận hoặc do một tổ chức thẩm định giá định giá.
• Trường hợp tổ chức thẩm định giá định giá thì giá trị tài sản góp vốn phải được trên 50% số thành viên, cổ đông sáng lập chấp thuận.

Theo đó, việc định giá quyền SHTT cũng được quy định theo từng trường hợp:

Thứ nhất, trường hợp tài sản góp vốn là quyền sở hữu trí tuệ được định giá cao hơn so với giá trị thực tế của tài sản đó tại thời điểm góp vốn:

• Các thành viên, cổ đông sáng lập cùng liên đới góp thêm bằng số chênh lệch giữa giá trị được định giá và giá trị thực tế của tài sản góp vốn tại thời điểm kết thúc định giá. Đồng thời liên đới chịu trách nhiệm đối với thiệt hại do cố ý định giá tài sản góp vốn cao hơn giá trị thực tế.
• Đối với quyền SHTT góp trong quá trình hoạt động do chủ sở hữu. Hội đồng thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty hợp danh, Hội đồng quản trị đối với công ty cổ phần và người góp vốn thỏa thuận định giá hoặc do một tổ chức thẩm định giá định giá. Trường hợp tổ chức thẩm định giá định giá thì giá trị quyền sở hữu trí tuệ góp vốn phải được người góp vốn và chủ sở hữu, Hội đồng thành viên hoặc Hội đồng quản trị chấp thuận.

Thứ hai, trong trường hợp quyền sở hữu trí tuệ góp vốn được định giá cao hơn giá trị thực tế của tài sản đó tại thời điểm góp vốn thì người góp vốn:

• Chủ sở hữu, thành viên Hội đồng thành viên đối với công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty hợp danh, thành viên Hội đồng quản trị đối với công ty cổ phần cùng liên đới góp thêm bằng số chênh lệch giữa giá trị được định giá và giá trị thực tế của tài sản góp vốn tại thời điểm kết thúc định giá;
• Đồng thời họ cũng cần liên đới chịu trách nhiệm đối với thiệt hại do việc cố ý định giá tài sản góp vốn cao hơn giá trị thực tế.

> Xem thêm: Có được đăng ký nhãn hiệu tên người nổi tiếng không

Khuyến nghị của Công ty TNHH Luật Hải Việt:

Bài viết được chuyên gia của Công ty TNHH Luật Hải Việt thực hiện nhằm mục đích phổ biến kiến thức pháp luật, không nhằm mục đích thương mại. Quý vị bạn đọc có thắc mắc, cần tư vấn vui lòng liên hệ qua hotline: 0943.812.889, E-mail: luathaiviet@gmail.com